Σύμφωνα με αποτελέσματα νέας μελέτης του Brain Science Institute of the Johns Hopkins University School of Medicine, οι εγκέφαλοι των μουσικών της jazz αυτοί που σχετίζονται με την αυτοσχεδιαστική μουσική συνομιλία (αυτοσχεδιασμός), έδειξαν ισχυρή ενεργοποίηση των περιοχών του εγκεφάλου που συνδέεται παραδοσιακά με την γλώσσα και τη σύνταξη, οι οποίες χρησιμοποιούνται για να ερμηνεύσουν τη δομή των φράσεων και προτάσεων. Ταυτόχρονα όμως, αυτή η μουσική συνομιλία κλείνει άλλες περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με τη σημασιολογία, – εκείνες δηλαδή τις περιοχές που επεξεργάζονται την έννοια του προφορικού λόγου.

jazz – Η μουσική που ο εγκέφαλος την κατανοεί ως γλώσσα

Στην συγκεκριμένη μελέτη χρησιμοποιήθηκε μαγνητική τομογραφία (fMRI) για να παρακολουθεί τη δραστηριότητα του εγκεφάλου των μουσικών της jazz στην εκτέλεση των “trading fours”, μία τεχνική στην οποία οι μουσικοί της τζαζ εναλλάσσουν αυτοσχεδιασμούς μήκους τεσσάρων μέτρων ή πολλαπλάσιους αυτών.

Η jazz ως γλώσσα για τον εγκέφαλο

Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν ότι οι περιοχές του εγκεφάλου που επεξεργάζονται την σύνταξη δεν περιορίζονται στην ομιλούμενη γλώσσα. Αντίθετα, ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί τις περιοχές αυτές που επεξεργάζονται την σύνταξη για την επεξεργασία της επικοινωνίας γενικότερα, είτε μέσω της γλώσσας είτε μέσω της μουσικής.

Για τη μελέτη αυτήν και για το πως ανταποκρίνεται ο εγκέφαλος στον αυτοσχεδιασμό, οι ερευνητές του Johns Hopkins προσέλαβαν 11 μουσικούς της jazz, άνδρες ηλικίας 25-56 χρονών, που ήταν ιδιαίτερα ικανοί στην απόδοση του jazz αυτοσχεδιασμού στο πιάνο.
Για τις ανάγκες της έρευνας αυτής, οι μουσικοί έπαιζαν “trading fours”, ξαπλωμένοι με την πλάτη τους μέσα στο μηχάνημα τομογραφίας MRI με ένα πλαστικό πληκτρολόγιο πιάνου που κρατούσαν στην αγκαλιά τους.

Ένα ζευγάρι κατόπτρων τοποθετήθηκε στο πάνω μέρος του μηχανήματος MRI έτσι ώστε οι μουσικοί να μπορούν κοιτώντας επάνω και μέσα στο μηχάνημα MRΙ, να βλέπουν το πληκτρολόγιο και τα χέρια τους. Το πληκτρολόγιο ήταν ειδικά κατασκευασμένο γι ‘αυτήν την έρευνα, χωρίς μεταλλικά μέρη τα οποία θα μπορούσαν να επηρεάσουν τον μαγνήτη του τομογράφου fMRI και γενικότερα τα αποτελέσματα.

Ο αυτοσχεδιασμός των μουσικών ενεργοποίησε περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με την συντακτική επεξεργασία για τη γλώσσα. Αντίθετα, απενεργοποίησε δομές του εγκεφάλου που εμπλέκονται με την σημασιολογική επεξεργασία.

“Ξέρουμε ότι η μουσική επικοινωνία σημαίνει κάτι για τον ακροατή, αλλά δεν μπορούμε να περιγράψουμε αυτή τη σημασία”, εξηγεί ο υπεύθυνος της έρευνας. “Η μουσική δεν έχει τα στοιχεία μιας πρότασης ή την πολύ συγκεκριμένη έννοια μιας λέξης. Οπότε, ακόμα και ένα πολύ γνωστό κομμάτι μουσική μπορεί να το ακούσουμε και να σκεφτούμε ότι σημαίνει κάτι, αλλά κανείς δεν μπορεί να συμφωνήσει ακριβώς τι σημαίνει.”

Τα αποτελέσματα της έρευνάς αυτής είναι η βάση για κάτι ακόμα μεγαλύτερο, κάτι που μπορεί να ρίξει φως σε πολλά ερωτηματικά που αφορούν στη φύση του συστήματος της ακοής των ανθρώπων. Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι η γλώσσα είναι αυτό που μας κάνει ανθρώπους, αλλά ο εγκέφαλος είναι φτιαγμένος ώστε να μπορεί να επεξεργαστεί ακουστικά συστήματα πολύ πιο πολύπλοκα από τον προφορικό λόγο.