hellagen.gr | Επίσημη ιστοσελίδα ερευνητικής ομάδας Π. Ζωγράφου Άφθονη ηλεκτρική ενέργεια με Νερό
Μία εξαιρετικά σημαντική ανακάλυψη που πιθανώς αποτελεί ένα μεγάλο βήμα στην προσπάθεια να δοθεί απάντηση στο αιώνιο ερώτημα της ύπαρξης ζωής κάπου αλλού στο διάστημα έκανε ομάδα αστρονόμων: Εντόπισαν πλανήτη που κινείται κοντά στο ηλιακό μας σύστημα, ο οποίος διαθέτει θερμοκρασία που επιτρέπει την ύπαρξη νερού.
Proxima b
Η εγγύτητα του πλανήτη που ονομάζεται Proxima b έδωσε στους επιστήμονες την ευκαιρία να λάβουν μια υψηλής ανάλυσης φωτογραφία της ατμόσφαιρας του.
«Αρχικά εντοπίσαμε το άστρο το 2013, αλλά τότε δεν ήταν δυνατόν να το μελετήσουμε. Προετοιμαστήκαμε δύο χρόνια και καταφέραμε να κάνουμε σημαντικές παρατηρήσεις από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο του 2016», δήλωσε ο εκπρόσωπος του προγράμματος. Το τηλεσκόπιο σάρωσε την περιοχή των λεγόμενων «κατοικήσιμων άστρων», στην οποία περιλαμβάνεται και ο «κόκκινος νάνος» του Κενταύρου.
Αν επιβεβαιωθεί ότι ο Proxima b επιτρέπει την ύπαρξη νερού, τότε η πιθανότητα να έχει αναπτυχθεί ζωή, σε άγνωστη μορφή, είναι πολύ μεγάλη. Εντούτοις, η επιφάνειά του δείχνει να επηρεάζεται σημαντικά από την υπεριώδη ακτινοβολία του άστρου του, καθώς, σύμφωνα με την τροχιά του, περνά σε πολύ κοντινή απόσταση.
Δείτε τα βίντεο:
Proxima b: an Earth-like planet on our cosmic doorstep
Proxima b could be the planet Earthlings escape to
Earth-like planet 'Proxima b' discovered around the nearest star
Η έρευνα θα συνεχιστεί με τη νέα γενιά τηλεσκοπίων, μέσω των οποίων θα γίνει δυνατή πιο αναλυτική παρατήρηση των πλανητών και των εξωπλανητών που έχουν καταγραφεί.
«Το κύριο ερώτημα της πρωτοβουλίας μας ήταν να εξακριβώσουμε την πιθανότητα ύπαρξης πλανητών με ζωή σε τροχιές γύρω από αυτά τα άστρα. Τώρα ξέρουμε ότι υπάρχει τουλάχιστον ένας πλανήτης με χαρακτηριστικά παρόμοια με της Γης», τονίζει ο Πίτ Ουόρντεν, πρώην διευθυντής της NASA.
Τι θα συνέβαινε αν οι επιστήμονες έβρισκαν ζωή στον πλησιέστερο εξωηλιακό πλανήτη Proxima b;
Η ανακάλυψη ενός πλανήτη παρόμοιου με αυτόν της γης και δυνητικά κατοικήσιμου στο κυριολεκτικά γειτονικό μας αστέρι, Proxima Centauri, δημιουργεί ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της επιστήμης αλλά και της φιλοσοφίας: Υπάρχει ζωή πέρα από τον κόσμο μας – και αν ναι, θα μπορούσε το σύστημα Proxima να είναι το μέρος αυτό που θα βρούμε ίσως τις απαντήσεις;
Τα μεγάλα ερωτήματα είναι: α) πόσο όμοιος είναι με την Γη μας και β) υπάρχει ζωή εκεί;
Αυτά είναι τα ερωτήματα που ο καθένας θέλει να γνωρίζει, είπε ο Seth Shostak, ένας σπουδαίος αστρονόμος από το Ινστιτούτο SETI, το οποίο είναι αφιερωμένο στην αναζήτηση ζωής στο σύμπαν. Είναι κανείς εκεί έξω; Και για να δοθεί απάντηση στο ερώτημα αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο.
Ο Shostak είπε σε συνέντευξη ζωντανά πως οι πρώτες ενδείξεις, ακόμη και οι πιθανότητες για ζωή στον πλανήτη που ανακαλύφθηκε πρόσφατα, θα προέλθουν από φασματοσκοπική ανάλυση του ξένου κόσμου – και αυτό μόνο εάν οι αστρονόμοι μπορέσουν ποτέ να παρατηρήσουν άμεσα το Proxima b.
Μέχρι στιγμής, κανείς δεν τον έχει πραγματικά δει αλλά μόνο έχει απλά ανιχνευθεί και έχει μετρηθεί ως προς την ταχύτητα με την οποία περιστρέφεται και άλλες πληροφορίες που αφορούν την μάζα του, την σύνθεσή του, την πυκνότητά του, την απόστασή του από το μητρικό του αστέρι, που μας λένε ότι υπάρχει ένας πλανήτης εκεί, αλλά δεν μας λένε τίποτα ουσιαστικά, προς το παρόν, για τις πραγματικές συνθήκες που επικρατούν στον πλανήτη.
Μια pixel-size εικόνα του πλανήτη από ένα γήινο ή διαστημικό τηλεσκόπιο θα ήταν αρκετή για να μαζέψουμε πολύτιμες πληροφορίες για τον πλανήτη, πρόσθεσε, τέτοιες όπως: αν έχει ατμόσφαιρα ή ωκεανούς, και αν η ατμόσφαιρά του περιλαμβάνει αέρια που θα μπορούσαν να αποτελέσουν το έναυσμα για ζωή σε μία εξωγήινη βιόσφαιρα. Ακριβώς έστω και μια τελεία, 1-pixel εικόνας, θα ήταν το μόνο που χρειαζόμασταν – γιατί αν έχουμε αποτύπωμα φωτός, έστω και 1 pixel, θα μπορούσαμε κατ ‘ουσίαν, να πάρουμε πληροφορίες για το οξυγόνο ή το μεθάνιο, ή κάτι άλλο που θα μας ανάγκαζε να μιλήσουμε για ύπαρξη βιολογίας και πως κάτι συμβαίνει εκεί», είπε ο Shostak. Όμως πρόσθεσε ότι οι προσπάθειες αυτές δεν είναι πιθανό να συμβούν σύντομα, γιατί τα υπάρχοντα τηλεσκόπια μας δεν έχουν ακόμα τέτοιες ικανότητες. Νομίζω ότι οι άνθρωποι θα καταβάλουν αναμφίβολα μεγάλες προσπάθειες, αλλά πρόκειται να είναι πολύ, πολύ δύσκολο, δήλωσε ο Shostak.
Κάτω από ακραίες συνθήκες
Αν ο πλανήτης Proxima b επιβεβαιωθεί σε τροχιά γύρω από το πλησιέστερο εξωηλιακό αστέρι μας, οι συνθήκες στον πλανήτη είναι βέβαιο ότι θα είναι πολύ διαφορετικές από τις συνθήκες εδώ στη Γη, δήλωσε η πλανητικός επιστήμονας Αθηνά Coustenis, διευθύντρια έρευνας στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών (CNRS) της Γαλλίας, στο Παρατηρητήριο Meudon στο Παρίσι, και πρόεδρος της επιτροπής διαστημικής εξερεύνησης του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος Επιστημών.
Δεν είναι το ίδιο είδος άστρου, που έχουμε στο δικό μας ηλιακό σύστημα, έτσι ώστε να έχει μερικές επιπτώσεις – και οι περισσότερες από αυτές είναι αρνητικές για τη ζωή, αν και υπάρχουν ορισμένες θετικές συνέπειες, είπε η Coustenis σε συνέντευξή της. Είπε ότι το κύριο πρόβλημα είναι ότι Proxima Centauri είναι ένα κόκκινος νάνος – αστέρι, το οποίο σημαίνει ότι είναι πολύ μικρότερο και πιο σκοτεινό από τον ήλιο μας. Ως εκ τούτου, η «κατοικήσιμη ζώνη» γύρω από Proxima Centauri, όπου θα μπορούσε να υπάρχει νερό σε υγρή μορφή στην επιφάνεια του πλανήτη, είναι πολύ πιο κοντά στο άστρο από ότι η Γη είναι στον στο δικό μας ήλιο. Αυτό πιθανότατα σημαίνει ότι Proxima b είναι «κλειδωμένος», με τη μία πλευρά του να βλέπει πάντα το αστέρι, είπε η Coustenis. Έτσι, από τη μία πλευρά, θα υπάρχουν υψηλές θερμοκρασίες, και από την άλλη πλευρά θα υπάρχει πολύ κρύο, πρόσθεσε. Και το ερώτημα είναι: Μπορεί αυτός ο πλανήτης να διατηρήσει ατμόσφαιρα;
Οι κόκκινοι νάνοι – άστρα χαρακτηρίζονται επίσης από περιόδους με ισχυρές ηλιακές καταιγίδες και μαγνητικές δραστηριότητες που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν «εγκαύματα» σε πλανήτες με κοντινή τροχιά σε αυτούς και να κάνουν την εξέλιξη μιας πιθανής ζωής πολύ δύσκολη. Νομίζω ότι αν υπάρχει ζωή εκεί, θα πρέπει να είναι ένα διαφορετικό είδος ζωής από ό, τι έχουμε στο δικό μας πλανήτη, και αυτό γιατί θα πρέπει να εξελιχθεί και να αναπτυχθεί κάτω από πολύ διαφορετικές συνθήκες, δήλωσε ο Coustenis. Υποθετικά, αν θα μπορούσα να πάω εκεί, θα ήθελα πρωτίστως ένα τρυπάνι για εξόρυξη, το οποίο είναι αυτό που κάνουμε σήμερα στον Άρη, και είναι επίσης αυτό που σχεδιάζουμε να κάνουμε με τις διαστημικές αποστολές στο μέλλον για τα παγωμένα φεγγάρια, είπε η Coustenis. Να δούμε κάτω από την επιφάνεια, γιατί πιστεύω ότι οι συνθήκες στο επίπεδο της επιφάνειας γύρω από έναν κόκκινο νάνο είναι πραγματικά περίπλοκες τόσο για τον πλανήτη όσο και για την ανάπτυξη της ζωής.
Ταξίδια στα άστρα
Αλλά αν ανακαλύπτονταν σημάδια ζωής στο σύστημα Proxima, τι θα μπορούσαμε να κάνουμε για αυτό; Θα μπορούσε ο άνθρωπος να στείλει ποτέ μια αποστολή στον πλανήτη;
Ο Shostak είπε πως εάν ένα συμβατικό διαστημικό σκάφος ταξίδευε με περίπου 36.000 μίλια ανά ώρα (58.000 χλμ/ώρα), με την ταχύτητα δηλαδή του διαστημοπλοίου New Horizons, που ξεκίνησε το 2006, σε μια αποστολή στον Πλούτωνα και την ζώνη Kuiper – θα χρειαζόντουσαν περίπου 75.000 χρόνια για να φτάσει στο σύστημα Proxima του Κενταύρου. Ακόμα κι αν ο Proxima είναι το πιο κοντινό αστέρι στη Γη, εξακολουθεί να είναι 4,2 έτη φωτός μακριά, το οποίο είναι ισοδύναμο με περίπου 25 τρισεκατομμύρια μίλια. Ενώ αυτό μπορεί να φαίνεται σαν μια αδιανόητη απόσταση, μπορεί να μην είναι τόσο «εντελώς μακριά», είπε ο Ian Crawford, ένας καθηγητής αστρονομίας στο Birkbeck College του Λονδίνου.
Ο Crawford είπε πως θα μπορούσαν να υπάρχουν στο μέλλον δυνατότητες για διαστημικά ταξίδια σε υψηλότερες ταχύτητες, τουλάχιστον πρωταρχικά για ρομποτικά διαστημικά σκάφη. Οι πύραυλοι της πυρηνικής σύντηξης έχουν προταθεί ως ένας τρόπος για να ταξιδέψουμε σε άλλα αστρικά συστήματα. Ένας τέτοιος σχεδιασμός, γνωστός και ως Σχέδιο Δαίδαλος, θα χρησιμοποιεί ωστική προώθηση από μικρές βόμβες υδρογόνου που εκρήγνυνται πίσω από το σκάφος, προωθώντας το προς τα εμπρός. Ο Κρόφορντ δήλωσε πως το Σχέδιο Δαίδαλος σχεδιάστηκε για να φτάσει το 12% της ταχύτητας του φωτός, πράγμα που σημαίνει πως ένα ταξίδι από τη Γη στον Proxima Centauri, θα χρειαζόταν περίπου 40 χρόνια. Όμως πρόσθεσε ότι η τεχνολογική ικανότητα που απαιτείται για ένα τέτοιο διαστημικό σκάφος είναι πολύ μεγαλύτερη από οτιδήποτε είναι διαθέσιμο σήμερα, και πως το κόστος της αποστολής θα ήταν τεράστιο. Μια τέτοια αποστολή θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί σε περίπου 100 χρόνια από σήμερα.
Μια άλλη δυνατότητα θα ήταν να χρησιμοποιήσουμε ηλιακά ιστία, όπως το μικροσκοπικό laser-powered διαστημικό σκάφος LightSail που προτάθηκε το τρέχον έτος από την Breakthrough Starshot project. Αλλά ο Κρόφορντ δήλωσε επίσης πως η ιδέα παρουσιάζει επιπλέον σοβαρές τεχνικές προκλήσεις, όπως είναι να βρεθεί ένας τρόπος για την επικοινωνία σε τόσο μεγάλες αποστάσεις, για τη μετάδοση δεδομένων πίσω στη Γη.
Γεια σας, γείτονες
Αν ωστόσο οι επιστήμονες είναι σε θέση να βρουν αποδείξεις εξωγήινης ζωής στον Proxima b και είναι σε θέση επίσης να στείλουν διαστημόπλοιο στον πλανήτη αυτόν, τι θα σημαίνει αυτό για την ανθρωπότητα στη Γη;
Νομίζω ότι οι επιπτώσεις για την εξεύρεση μια ανεξάρτητης προέλευσης ζωής οπουδήποτε στο σύμπαν, θα ήταν πολύ σημαντική, δήλωσε ο Κρόφορντ. Αυτός είναι ο κύριος λόγος που στέλνουμε διαστημοσυσκευές στον Άρη και μελετούμε τα εξωτερικά φεγγάρια του δικού μας ηλιακού συστήματος. Και βρίσκοντας αποδείξεις ζωής στο σύμπαν θα έχουμε παράπλευρες συνέπειες που φθάνουν πολύ πέρα από την επιστημονική κοινότητα, πρόσθεσε. Πέρα από απλώς επιστημονικές επιπτώσεις, υπάρχουν πολλές κοινωνικές επιπτώσεις από τη νέα προοπτική που φέρνει η ανακάλυψη ζωής γύρω από ένα άλλο αστέρι δήλωσε ο Κρόφορντ. Αυτή τη στιγμή, είναι απλώς ένα ζήτημα, και δεν έχουμε την απάντηση σε αυτό. Αν και όταν πάρουμε μια απάντηση σε αυτό το ζήτημα, νομίζω ότι θα είναι αρκετά εκπληκτικό. Το σίγουρο είναι πως θα αποδειχθεί ότι η εμφάνιση της ζωής δεν είναι ένα μοναδικό θαύμα της δικιά μας μόνο Γης, είπε ο Shostak.
Θα αναποδογυρίσει όλα τα είδη των επιστημονικών μοντέλων και θα θέσει τα πάντα σε μια προοπτική με έναν πολύ διαφορετικό τρόπο, είπε. Είτε η ζωή βρίσκεται στο ηλιακό σύστημα ή έξω από αυτό, για μένα είναι το ίδιο πράγμα. Και είτε είναι θετικό ή αρνητικό αποτέλεσμα, θα έχει τεράστιες επιπτώσεις για ό, τι γνωρίζουμε για την εμφάνιση της ζωής.